პერსონალის მოტივაცია – ნებისმიერი ხელმძღვანელის რთული ამოცანაა. ხშირი წახალისება, ყურადღებიანი დამოკიდებულება კოლეგებთან ან წარუმატებლობაზე რეაგირება მცოდნე უფროსებს საშუალებას აძლევს დასახულ ამოცანებს მიაღწიონ.
თუმცა პერსონალის მართვა ცალკე მეცნიერებაა, რომელშიც საპატიო ადგილს იკავებს ადამიანების სტიმული. ცოტა არიან, ვინც გულწრფელ კოლექტივს ქმნის.
მოტივირება – ეს მუშაობის სწორი ორგანიზების საშუალებაა, რომლის დროსაც ინდივიდებს უჩნდებათ სწრაფვა განვითარდნენ და დავალება სწორად შეასრულონ. ადამიანს უჩნდება შინაგანი სტიმული, რომელსაც მიჰყავს ამოცანების მიღწევამდე. დაქირავებული თავად აღწევს შედეგს.
სტიმულირების ამოცანა – კომპანიის მიზნის მიღწევაა ცალკეული ადამიანებით. ბიზნესში მნიშვნელოვანია ნებისმიერი თანამშრომელი, რომელიც კარგად მუშაობს. ამიტომ საჭიროა როგორც ჯგუფების, ასევე ცალკეული ინდივიდის მოტივირება.
სტიმული მოქმედებს მუშაობის ხარისხზე, შრომის მწარმოებლურობაზე, საწარმოს შემოსავალზე, განვითარებასა და ბიზნესის წარმატებაზე. ამიტომ მოტივაცია სჭირდება თითოეულ თანამშრომელს, რადგან სამუშაოს მიმართ აღმაფრენა და სტიმული ქრება.
მოტივირების სახეობები
მოტივაცია არსებობს მატერიალური და არამატერიალური. მათ ერთდროულადაც იყენებენ.
მატერიალური სტიმული საჭირო მატერიალურ კეთილდღეობას წარმოადგენს. ეს არის ფულადი ეკვივალენტები, მატერიალური საგნები, რაიმეზე თანხის შემცირება ან მომსახურება. ეს დიდი მოთხოვნით სარგებლობს ცალკეულ თანამშრომლებზე, რადგან დიდი და ერთობლივი წახალისება ნაკლებად ეფექტიანია.
- ჯარიმა – სამუშაო დღის ორგანიზაციაში საჭიროა ჯარიმების მეთოდი. თუ თანამშრომელი ცუდად მუშაობს ან არ ასრულებს დაკისრებულ მოვალეობას, მას აჯარიმებენ ან სხვა საშუალებით სჯიან. ამას ის უკეთ მუშაობის მოტივაციამდე მიჰყავს.
- წახალისება – საწინააღმდეგო საშუალება. შესრულებული ამოცანებისთვის გაიცემა ფულადი დახმარება. ყველა თანამშრომელს ეცოდინება, რომ თუ სამუშაოს კარგად შეასრულებს, პრემია ელოდება.
არამატერიალური მოტივაცია მიზნის მიღწევის არაფულად საშუალებას წარმოადგენს. ეს მოიცავს თანამშრომლებისთვის სხვადასხვა ემოციურ სარგებელს. ეს მოტივაციის ყველა დონეზეა მისაღები.
არამატერიალური მოტივაციის სახეობებს მიეკუთვნება:
- შექება – როდესაც კარგი ხელმძღვანელი ამჩნევს თანამშრომლის მუშაობაში ცვლილებებს.
- კვალიფიკაციის ამაღლება – თანამშრომელმა იცის, რომ ამოცანების შესრულებისთვის მას დააწინაურებენ. ეს ზრდის სტატუსს და მიჰყავს კარიერული ზრდისკენ. თუმცა ამას ასევე მიჰყავს კონკურენტულ ბრძოლასთან.
- უნარების განვითარება კომპანიის ხარჯზე – სწავლა თანამშრომლების უნარების ზრდასთან და მუშაობის ხარისხის გაუმჯობებასთან მიდის. ეს კი ზოგადად კომპანიის მიზნების მიღწევას უწყობს ხელს.
- გულწრფელი, თბილი და მეგობრული ატმოსფეროს ჩამოყალიბება – ერთ გუნდად შეკვრის ნაკლებობა ნეგატიურად აისახება ორგანიზაციის მუშაობაზე. ხოლო მეგობრულ კოლექტივში სერიოზულ პრობლემებთან გამკლავება ბევრად მარტივია. რთული პრობლემები ერთობლივად წყდება.
- კომპანიის ბრენდის გამოყენება – ადამიანებზე ძალიან მოქმედებს ბრენდი. კომპანიები, რომლებიც ცნობილია შრომის ბაზარზე წარმატების სარგებლობს. ყველას უნდა ცნობილ კომპანიაში მუშაობა. ეს კი მშვენიერი მოტივაციაა.
- ერთობლივი დასვენება – ყველას სჭირდება დასვენება და თუ ის კოლექტიურია, ორმაგ სარგებელს მოიტანს. ბუნებაში გასვლა, ერთობლივი წასვლა თეატრსა თუ კინოში, სპორტული ღონისძიებები და დღესასწაულები თბილ გარემოს ქმნის კოლექტივში.
მოტივაცია იყოფა შიდა და გარე მოტივაციად
შიდა მოტივაცია წარმოადგენს თანამშრომელზე ზემოქმედებას, რომელიც შესაძლებელია იყოს პოზიტიური და ნეგატიური.
შიდა მოტივაცია ადამიანის პირად სურვილებს ეხება. ასეთ დროს პერსონალს შეუძლია საკუთარი თავის დამოუკიდებლად მოტივირება. არ არის გამორიცხული, რომ ასეთ დროს გამორჩენას ეძებდეს. თუმცა ამას მნიშვნელობა არ აქვს. მთავარია, თანამშრომელს სურდეს განვითარება და დაწინაურება.
ჯერ საჭიროა მოტივაციის სახეობებზე დაფიქრება. მოქმედება სჯობს თანმიმდევრულად და არა სტიმულირების ყველა ტიპის ერთბაშად გამოყენება. დროთა განმავლობაში გაჩნდება უკეთ მუშაობის სურვილი.
კოლეგის სტიმულირება – ეს ერთგვარი მოთხოვნაა, რომლის დროსაც თანამშრომელი ვალდებულია ისე გააკეთოს, როგორც მისგან მოითხოვენ. წინააღმდეგ შემთხვევაში უსიამოვნება ელოდება. თუ ვითარებას აუხსნი, თანამშრომელი თავად მოისურვებს საქმის კარგად გაკეთებას.
ჯერ კიდევ სსრკ-ს დროს მშრომელებს აჯილდოებდნენ სიგელებითა და საჩუქრებით, სკოლებში საუკეთესო მოსწავლეების ფოტოებს საპატიო დაფებზე ათავსებდნენ. ასეთებს დღეს ნაკლებად მისდევენ, მაგრამ ზოგიერთ შემთხვევაში შეუცვლელია. ასეთ საქმეში კარგია პრემია, დახმარება, შვებულება. დასვენება – ბევრისთვის მოტივაციის საუკეთესო საშუალებაა.
დღეისათვის ადამიანი მიისწრაფვის შრომისკენ და საკუთარი თავის შეცნობისთვის და ოცნებობს ნათელ მომავალზე. მას ამოძრავებს შინაგანი ძალა. ეს კი ხელმძღვანელმა ყოველთვის შეიძლება ბიზნესის საკეთილდღეოდ გამოიყენოს.
