გენერაციული ხელოვნური ინტელექტის სისტემები მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ დღევანდელ სამყაროში, თუმცა მათი სრული პოტენციალის გამოყენებისთვის AI-ს სჭირდება წვდომა დამატებით ინფორმაციაზე და შესაბამისი უნარი, განახორციელოს ქმედებები სხვადასხვა სისტემებში.
სწორედ ამ გამოწვევას პასუხობს Model Context Protocol (MCP), რომელიც წარმოადგენს ტექნიკურ სტანდარტს AI მოდელების გარე წყაროებთან დასაკავშირებლად.
რას წარმოადგენს MCP?
მარტივად რომ ვთქვათ Model Context Protocol (MCP) არის მეთოდი, რომელიც AI მოდელებს უზრუნველყოფს საჭირო კონტექსტით და აძლევს შესაძლებლობას, განახორციელონ რეალური მოქმედებები სხვა აპლიკაციებში.
განვიხილოთ უფრო დეტალურად, რა არის MCP, როგორ მუშაობს და რატომ არის მნიშვნელოვანი.
მაგრამ ჯერ ერთი შენიშვნა: MCP არის ტექნიკური სტანდარტი დეველოპერებისთვის. თუ თქვენ კარგად არ იცნობთ კლიენტ-სერვერის არქიტექტურას, API-ებსა და თანამედროვე ვების ტექნიკურ დეტალებს, მაშინ MCP შესაძლოა არ იყოს თქვენთვის შესაფერისი. ამ შემთხვევაში, უმჯობესია გამოიყენოთ AI აგენტები, რომელებიც ასევე აკავშირებენ AI ასისტენტებს გარე მონაცემებთან, თუმცა უფრო მარტივი და მომხმარებლისთვის მოსახერხებელი ინტერფეისის საშუალებით.
რა არის MCP?
MCP არის ორმხრივი საკომუნიკაციო ხიდი AI ასისტენტებსა და გარე ხელსაწყოებს შორის, რომელიც უზრუნველყოფს ინფორმაციის წვდომას და რაც მთავარია, აძლევს AI-ს მოქმედების შესაძლებლობას.
ეს არის ღია სტანდარტის პროტოკოლი, რომელიც უსაფრთხოდ აკავშირებს AI ხელსაწყოებს ისეთ მონაცემთა წყაროებთან, როგორიცაა თქვენი კომპანიის CRM-ი, Slack ან სხვადასხვა სერვერები. ეს ნიშნავს, რომ AI ასისტენტს შეუძლია, მოიძიოს საჭირო მონაცემები და ჩაატაროს ქმედებები, როგორიცაა ჩანაწერის განახლება, შეტყობინების გაგზავნა ან პროცესის დაწყება. ამგვარად, MCP ეხმარება AI-ს გახდეს უფრო სასარგებლო, კონტექსტზე ორიენტირებული და პროაქტიული.
MCP თავდაპირველად შეიმუშავა კომპანიამ Anthropic (Claude-ის შემქმნელებმა), ხოლო დღეს ამ სტანდარტს იყენებენ OpenAI, Zapier, Replit, Sourcegraph და Windsurf.
როგორ მუშაობს MCP?
MCP სტანდარტული ჩარჩოა, რომელიც განსაზღვრავს, როგორ შეუძლიათ AI სისტემებს ინტერაქცია ჰქონდეთ გარე ხელსაწყოებთან, სერვისებთან და მონაცემთა წყაროებთან. MCP უზრუნველყოფს სტანდარტულ ფორმატს, რითაც დეველოპერებს აღარ უწევთ თითოეული სერვისისთვის უნიკალური ინტეგრაციის შექმნა.
MCP-ის სამუშაო მოდელი (client-host-server) ასე გამოიყურება:

- MCP ჰოსტი (ჩატბოტი, IDE ან სხვა AI ხელსაწყო) მართავს კლიენტებს, უფლებებსა და უსაფრთხოების წესებს.
- MCP კლიენტი დაკავშირებულია სერვერთან, აკავშირებს ჰოსტს სერვერთან და გადასცემს მოთხოვნებს.
- MCP სერვერი დაკავშირებულია მონაცემთა წყაროსთან ან აპლიკაციასთან და უზრუნველყოფს კონკრეტულ შესაძლებლობებს, როგორიცაა მონაცემების მოძიება, წაკითხვა, ფაილების მართვა.
სერვერები სამი ძირითადი მეთოდით აწვდიან მონაცემებს:
- Prompt-ები: წინასწარ განსაზღვრული შაბლონები.
- რესურსები: სტრუქტურირებული მონაცემები.
- ხელსაწყოები: ფუნქციები, რომელთა საშუალებით AI ასრულებს ქმედებებს.
რა პრობლემას აგვარებს MCP?
AI ხელსაწყოები სასარგებლოა მხოლოდ მაშინ, როდესაც აქვთ წვდომა შესაბამის მონაცემებზე და შეუძლიათ ქმედებების განხორციელება. MCP ქმნის სტანდარტს, რომლის მიხედვითაც AI-ს შეუძლია ადვილად მიიღოს ინფორმაცია და განახორციელოს ქმედებები გარე სისტემებში, როგორიცაა CRM, Slack, ან პროექტების მართვის ხელსაწყოები.
MCP vs. AI აგენტები
AI აგენტები წარმოადგენენ AI ხელსაწყოებს, რომლებსაც შეუძლიათ დამოუკიდებლად განახორციელონ ქმედებები. MCP-ის გამოყენებით შესაძლებელია აგენტული ქცევის უზრუნველყოფა, თუმცა MCP მხოლოდ ერთ-ერთი გზაა AI-ს დაკავშირებისთვის გარე ხელსაწყოებთან. ის პირველ რიგში განკუთვნილია დეველოპერებისთვის, რომლებიც ქმნიან სპეციალიზებულ AI ინტეგრაციებს, ხოლო ვინც არ ფლობს ტექნიკურ უნარებს, შეუძლიათ გამოიყენონ აგენტები, რომელიც არ მოითხოვს კოდირებას.
ორივე ხელსაწყოს თავისი ადგილი აქვს ეკოსისტემაში: MCP გთავაზობთ უფრო მეტ მოქნილობას და კონტროლს, ხოლო no-code ხელსაწყოები სისწრაფესა და ხელმისაწვდომობას უზრუნველყოფს.
როგორ დავიწყოთ MCP-ის გამოყენება?
თუ თქვენ ხართ დეველოპერი და გსურთ, რომ AI აპლიკაციამ შეძლოს მონაცემებზე წვდომისა და მოქმედებების განხორციელება სხვა აპებში, MCP თქვენთვის სასარგებლოა. დეტალური ტექნიკური ინფორმაცია და სახელმძღვანელო MCP-ის გამოყენების შესახებ შეგიძლიათ იხილოთ შესაბამის დოკუმენტაციაში.