ყველას გვქონია სიტუაცია, როდესაც იდეის დაბადებისას ენთუზიაზმით ვართ სავსე, მაგრამ გარკვეული დროის შემდეგ თავდაპირველი ენერგია იკლებს და პროექტი ან საქმე მიტოვებული რჩება. სწორედ ასეთ დროს ჩნდება კითხვა – რეალურად რომელი უფრო ეფექტურია: ერთი მხრივ, მოტივაცია, რომელიც გვაძლევს ენერგიას და სურვილს; მეორე მხრივ, დისციპლინა, რომელიც გვეხმარება თანმიმდევრულად ვიმოქმედოთ მაშინაც კი, როცა სურვილი აღარ გვაქვს.
რა არის მოტივაცია?
მოტივაცია – ეს არის ემოციური ენერგია, რომელიც დროდადრო გვაძლევს შთაგონებას და ძალას დავიწყოთ ახალი საქმეები. ის ძლიერია, თუმცა სწრაფად იცვლება და ხშირად არასტაბილურია. მოტივაციის ნაკლი იმაში მდგომარეობს, რომ იგი მუდმივად დამოკიდებულია გარემო ფაქტორებზე და ემოციებზე.
არასტაბილურობა – მოტივაცია მერყეობს; ის მოდის და მიდის გუნება-განწყობის, გარემო ფაქტორების და გარემოებების მიხედვით.
დამოკიდებულება გარეგან ფაქტორებზე – გარე მოტივაცია შეიძლება სწრაფად გაქრეს, როცა წახალისება ან აღიარება აღარ არის.
მოკლევადიანი ბუნება – მოტივაციის ტალღები ხშირად არ გრძელდება საკმარისად დიდხანს, რომ რთული პროექტები დასრულდეს.
რა არის დისციპლინა?
დისციპლინა – ეს არის რეგულარული, სისტემატიური და თანმიმდევრული მოქმედებების ჩვევა, რომელიც ნაკლებად ემოციურია, მაგრამ ძალიან სტაბილური და საიმედო. დისციპლინა მოქმედებს მაშინაც კი, როდესაც მოტივაცია იკლებს, რაც მას გრძელვადიანი მიზნების მიღწევის აუცილებელ პირობას ხდის, თუმცა რათქმაუნდა დისციპლინასაც გააჩნია თავისი გამოწვევები:
გადაწვის რისკი – ზედმეტად მკაცრმა დისციპლინამ შეიძლება გამოიწვიოს გადაწვა, თუ არ ვზრუნავთ საკუთარ თავზე.
დაძაბულობა და სტრესი – მუდმივი თვითდისციპლინა შეიძლება გახდეს სტრესის წყარო.
სიამოვნების ნაკლებობა – მხოლოდ ვალდებულებით მართული ქმედებები შეიძლება გახდეს მექანიკური და უსიხარულო.
რატომ ჯობია დისციპლინა?
დისციპლინა უზრუნველყოფს მოქმედების უწყვეტობას, რის გარეშეც შეუძლებელია მნიშვნელოვანი მიზნების მიღწევა. მოტივაციის გარეშე შესაძლოა დაკარგოთ ინტერესი ან შეწყვიტოთ საქმიანობა, ხოლო დისციპლინის შემთხვევაში თქვენ ყოველთვის ახერხებთ წინსვლას, თუნდაც მინიმალური ძალისხმევით.
საბოლოოდ, რომელი უფრო მნიშვნელოვანია?
ბალანსი: ოპტიმალური მიდგომა
წარმატებისთვის საუკეთესო მიდგომა არის არა “მოტივაცია ან დისციპლინა”, არამედ “მოტივაცია და დისციპლინა”. ეს ორი ძალა შეიძლება ერთმანეთის შემავსებელი იყოს. მოტივაცია მნიშვნელოვანია სტარტისთვის, თუმცა გრძელვადიან პერსპექტივაში, სწორედ დისციპლინა განაპირობებს წარმატებას. თუ გსურთ მიაღწიოთ სტაბილურ, ხანგრძლივ შედეგებს, არ დაეყრდნოთ მხოლოდ მოტივაციას – განავითარეთ დისციპლინა და მიაღწიეთ სასურველ მიზნებს, ნაბიჯ-ნაბიჯ.
გახსოვდეთ – „მოტივაცია გაძლევთ სტარტს, ხოლო დისციპლინა გაძლევთ შედეგებს.“
პრაქტიკული რჩევები გრძელვადიანი წარმატებისთვის
1. შექმენით “მოტივაციის ბანკი”
- შეაგროვეთ შთამაგონებელი ციტატები, სურათები და ისტორიები.
- შექმენით “რატომ” ჩამონათვალი, რომელიც გაგახსენებთ, რატომ დაიწყეთ ეს გზა.
- რეგულარულად გადახედეთ ამ “ბანკს”, როცა მოტივაცია დაბალია.
2. დანერგეთ “სისტემის მიდგომა” მიზნების ნაცვლად
- ნაცვლად იმისა, რომ თქვათ “მინდა წავიკითხო წიგნი” (მიზანი), თქვით “ყოველ დღე წავიკითხავ 500 სიტყვას” (სისტემა).
- აქცენტი გააკეთეთ პროცესზე, არა მხოლოდ საბოლოო შედეგზე.
- შეაფასეთ თქვენი პროგრესი სისტემის მიყოლის მიხედვით, არა მხოლოდ შედეგის მიხედვით.
3. გამოიყენეთ “შვებულების მეთოდი”
- წინასწარ დაგეგმეთ მცირე დასვენებები და ჯილდოები.
- ნება მიეცით საკუთარ თავს დროდადრო “შეცოდოთ” დისციპლინის ციკლში.
- განსაზღვრეთ, როდის დაბრუნდებით რუტინას.
4. შექმენით “თუ-მაშინ” გეგმები
- წინასწარ გაიაზრეთ პოტენციური დაბრკოლებები და მოიფიქრეთ მათზე რეაგირების გზები.
- მაგალითად: “თუ დილით დაღლილი ვარ და არ მინდა ვარჯიში, მაშინ მხოლოდ 10 წუთიანი გაჭიმვით დავიწყებ.”
5. გარემოს დიზაინი
- მოაწყვეთ გარემო ისე, რომ დისციპლინა უფრო იოლი გახდეს.
- მოაშორეთ ცდუნებები.
- მაგალითად, წინა საღამოს მოამზადეთ სავარჯიშო ტანსაცმელი, თუ დილით ვარჯიშობთ.
6. გამოიყენეთ “სათამაშო მოედნის” მიდგომა
- შექმენით მკაფიო საზღვრები, სადაც თქვენი დისციპლინა მუშაობს, მაგრამ ამ საზღვრებში იყავით კრეატიული.
- მაგალითად: “ყოველ დღე უნდა ვიმუშაო პროექტზე 2 საათი, მაგრამ შემიძლია ავირჩიო რომელი ასპექტი მინდა.”
7. დააკავშირეთ მოვალეობები სიამოვნებასთან
- იპოვეთ გზები, როგორ გახადოთ დისციპლინირებული ქცევა უფრო სასიამოვნო.
- მაგალითად, მოუსმინეთ საყვარელ პოდკასტს ვარჯიშის დროს ან იმუშავეთ სასიამოვნო გარემოში.
8. გამოიყენეთ სოციალური ანგარიშვალდებულება
- იპოვეთ პარტნიორი ან ჯგუფი, რომელთანაც იქნებით ანგარიშვალდებული.
- გაუზიარეთ მათ თქვენი მიზნები და პროგრესი.
- განიხილეთ მწვრთნელის ან მენტორის აყვანა მნიშვნელოვანი მიზნებისთვის.
